นางปัน ไชยวัง หนึ่งในคนไทยที่ประสบปัญหาสถานะบุคคลในผืนแผ่นดินไทย เธอได้ลุกขึ้นเพื่อต่อสู้ให้ได้มาซึ่งสิทธิอันชอบธรรมในฐานะของพลเมืองไทย ด้วยความยากลำบากที่ต้องประสบอยู่ในชีวิต และความหวังที่ยังคงมีว่าสักวันหนึ่งจะได้รับสิทธิเท่าเทียมกับคนไทยทั่วไป จากคำบอกเล่าของนายคำหงษ์ ไชยวัง หลานชายของนางปัน ทำให้เราได้รู้ว่านางปัน ไชยวัง เกิดเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม พ.ศ.2493 ที่บ้านเลขที่ 103 หมู่ 4 ต.บ้านปิน อ.เมือง จ.เชียงราย (ปัจจุบันได้แยกตัวออกมาเป็นจังหวัดพะเยา) เมื่อได้ย้อนเรื่องราวเพื่อตามหาความเป็นไทยของนางปัน ไชยวัง ก็ได้ทราบว่าสมัยที่นางปัน อายุ ประมาณ 17 ปี ได้เคยถือบัตรประชาชนไทยมาแล้วครั้งหนึ่ง ซึ่งทำที่สำนักทะเบียนอำเภอดอกคำใต้ แต่ด้วยเหตุการณ์พลิกผันในช่วงเวลานั้นพ่อแม่นางปันเสียชีวิต ทำให้ญาติที่ทราบข่าวมารับนางปันไปอยู่อาศัยด้วยในฝั่งประเทศเพื่อนบ้าน ที่จังหวัดท่าขี้เหล็ก ในประเทศพม่า ทำให้นางปันไม่ได้กลับมาประเทศไทยเพื่อต่อบัตรประชาชนที่หมดอายุตามระยะเวลาที่กฎหมายกำหนด ความเป็นไทยตามบัตรประชาชนของนางปันจึงสิ้นสุดลงตั้งแต่วันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2516 ที่บัตรประชาชนหมดอายุ และได้ถูกจำหน่ายชื่อออกจากระบบทะเบียนราษฎรในที่สุด เมื่อวันหนึ่งนางปันกลับมายังผืนดินเกิดในประเทศไทย ความยากลำบากจากการสูญเสียสิทธิของความเป็นคนไทยก็เกิดขึ้นและมีเรื่องราวตามมาอีกมากมายหลายประการ นางปันจึงต้องพิสูจน์ตัวเองอีกครั้งเพื่อให้ได้สิทธิความเป็นพลเมืองไทยกลับคืนมา เรื่องราวของความกตัญญูของหลานชายและการต่อสู้เพื่อขอคืนความเป็นไทย อันยาวนานของนางปันได้เริ่มขึ้น โดยมีนายคำหงษ์ หลานชาย คอยร่วมต่อสู้และช่วยเหลือคุณย่าของตัวเองตลอดมา เรื่องราวเริ่มขึ้นเมื่อประมาณกลางปี พ.ศ.2550 ที่ผ่านมา นางปันกับหลายชายได้เดินทางไปยังสำนักทะเบียนอำเภอดอกคำใต้ […]

นายตานฉ่วย รัฐมนตรีช่วยกระทรวงวัฒนธรรมของพม่าได้ออกมาเปิดเผยในสัปดาห์นี้ว่า ชนเผ่าทะรอง หรือคนตัวจิ๋วแห่งเมืองปูเตา รัฐคะฉิ่นนั้นเสี่ยงที่จะสูญสิ้นเผ่าพันธุ์ ขณะที่ประชากรของชนเผ่าทะรองในปัจจุบันเหลือเพียง 5 คนเท่านั้น ในปี 2003 จากการศึกษาของภาควิชามานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยย่างกุ้งพบว่า ประชากรชนเผ่าทะรองนั้นเหลือแค่ 5 คน โดยมี 4 พี่น้องและผู้สูงอายุคนหนึ่ง ซึ่งมีอายุมากกว่า 100 ปี ขณะที่ทั้งหมดมีความสูงระหว่าง 102 – 137 เซนติเมตร ขณะที่รัฐมนตรีช่วยกระทรวงวัฒนธรรมของพม่าระบุว่า เป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยาก หากทางกระทรวงวัฒนธรรมของพม่าจะดำเนินโครงการที่จะช่วยไม่ให้ประชากรชาวทะรองสูญสิ้นเผ่าพันธุ์ โดยระบุไม่สามารถทำงานเพียงลำพัง แต่จำเป็นต้องได้รับคำเสนอแนะและความช่วยเหลือจากรัฐบาลท้องถิ่นรัฐคะฉิ่น ในปี 1997 ดร. Alan Rabinowitz นักสัตววิทยาชาวอเมริกัน ซึ่งเป็นผู้ที่มีโอกาสได้มีโอกาสพบและใช้เวลาศึกษาเรียนรู้วิถีชีวิตประชากร 5 คนสุดท้ายของเผ่าทะรอง และผู้นำชนเผ่าทะรอง ซึ่งคือ ดะวี วัย 39 ได้อธิบายกับเขาว่า จำนวนตัวเลขทารกชาวทะรองเกิดมาพร้อมภาวะบกพร่องทางร่างกาย มีลักษณะรูปร่างแคระแกร็นลงเรื่อยๆ จึงทำให้ผู้สูงวัยอาวุโสชาวทะรองตัดสินใจที่จะให้เผ่าพันธุ์สูญสิ้นดีกว่าให้เด็กทารกเกิดมามีความบกพร่องทางร่างกายเกี่ยวกับเรื่องนี้ ทางรัฐมนตรีช่วยกระทรวงวัฒนธรรมพม่ากล่าวว่า ชาวทะรองควรจะได้รับการศึกษาโดยเฉพาะในเรื่องที่หญิงชาวทะรองไม่ควรห้ามตัวเองมีลูก เพราะจะทำให้เผ่าทะรองสูญสิ้น นอกจากนี้อีกสาเหตุที่ทำให้ประชากรชาวทะรองแท้ลดจำนวนลงเรื่อยๆ มาจากชายทะรองมีลักษณะเตี้ยและมีฐานะยากจน จึงทำให้ผู้หญิงทะรองและกลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆ […]

นายโชค แซ่โฟ้ง หรือนายวิเชียร จาเล บุคคลที่ประสบปัญหาไร้สถานะบุคคลในผืนแผ่นดินไทย เขาได้ลุกขึ้นมาต่อสู้เรียกร้องสิทธิอันชอบธรรมของตนเอง โดยหวังว่าจะได้สิทธิความเป็นพลเมืองไทยโดยสมบูรณ์ในสักวันหนึ่ง นายโชค แซ่โฟ้ง เกิดเมื่อวันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ.2534 (แต่ในความเป็นจริงแล้วเกิดเมื่อ 9 สิงหาคม 2533) ที่โรงพยาบาลบ่อไร่ จังหวัดตราด มีบิดาเป็นคนสัญชาติไทย ชื่อนายวิชัย จาเล ปัจจุบันได้เสียชีวิต ทำให้การยืนยันเพื่อพิสูจน์ความเป็นไทยของนายโชคเป็นเรื่องยาก แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าจะไม่มีทางออกสำหรับปัญหาเหล่านี้เลย และนั่นก็เป็นที่มาของเรื่องราวการต่อสู้ที่ยาวนานอีกเรื่องราวหนึ่งในชีวิตของเขา เรื่องมีอยู่ว่าหลังจากที่โชค เกิดได้ไม่นาน นางจันทร์ศรี ศรีโลเพี้ยน หรือ นางศรี แซ่โฟ้ง ผู้เป็นแม่ ก็ได้พาโชคไปให้ นายเลาสูโล ศรีโลโฟ้ง และนางเจียม ศรีโลเพี้ยน ผู้เป็นตากับยายเลี้ยงดู หลังจากบิดากับมารดาก็แยกทางกัน ในขณะที่เกิดทางโรงพยาบาลได้ออกหนังสือรับรองการเกิดให้โชคเป็นที่เรียบร้อยแล้ว แต่แม่ไม่ได้นำไปแจ้งเกิดกับทางสำนักทะเบียนอำเภอบ่อไร่ เพื่อออกสูติบัตร ต่อมาผู้เป็นพ่อ ได้เคยไปแจ้งเพิ่มชื่อที่สำนักทะเบียนอำเภอบ่อไร่ แต่เจ้าหน้าที่ไม่รับแจ้ง เนื่องจากมารดาไม่มีเอกสารใด ๆ ประกอบกับพ่อกับแม่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสและผู้เป็นพ่อไม่ได้จดทะเบียนรับรองบุตร ซึ่งหมายถึงโชคด้วย ทำให้เกิดปัญหาในช่วงเวลานั้น แต่ปัจจุบันตาม มาตรา 7 […]

เสียงสวดมนต์ก้องป่าลึกในบ้าน “แม่ป่าเส้า” อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อครั้งโครงการสื่อสารสุขภาวะชุมชนชายขอบนำสื่อมวลชนลงพื้นที่บวชป่าร่วมกับชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบจากแผนแม่บททวงคืนผืนป่า ยุคคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ดั่งเสื้อเกราะบาง ที่ชาวบ้านรู้ว่าไม่อาจป้องกันชีวิตและทรัพยากรได้ทั้งหมด แต่ก็ยังต้องทำตามจารีต ประเพณีด้วยหวังสิ่งศักดิ์สิทธิจะสนองตอบต่อความรักและความผูกพันระหว่างชาวบ้านและผืนป่าบ้าง หลังจากหลายหมู่บ้านเผชิญชะตากรรมเสียผืนนา ผืนไร่ให้กับแผนพัฒนาของรัฐบาล อาทิ แปลงปลูกยางอายุนับ 10 ปี และนาข้าวที่ทำกินมานานกว่า 15 ปี เคราะห์ร้ายดังกล่าวส่งให้ชาวบ้านเกิดน้อยเนื้อต่ำใจในความเป็นชนชั้นกสิกร แต่มีทางเลือกต่อสู้เพื่อสิทธิดังกล่าวไม่มากนัก ภายหลังจากร้องเรียนกรรมการสิทธิมนุษยชน (กสม.) แล้ว ชาวบ้านจึงเลือกรวมตัวกันเพื่อแลกเปลี่ยนสภาพปัญหา เสร็จสิ้นพิธีบวชป่า ชาวบ้านร่วมวงเสวนา “การจัดการทรัพยากรป่าในมุมมองที่หลากหลาย” หนึ่งในสมาชิกร่วมเสวนาสะท้อนผกระทบจากแผนแม่บท มีนางอามีมะ เลายี่ปา ชาวบ้านห้วยหก ตำบลเมืองแหง อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นตัวแทนชาติพันธุ์ลีซอ ที่ทนทุกข์อย่างหนักเมื่อครั้งเธอกลับมาจากรับจ้างทำสวนข้างนอกพบว่า แปลงปลูกข้าวกว่า 5 ไร่ถูกเจ้าหน้าที่เข้าทำลายข้าวและข้าซโพดพร้อมปักป้ายยึดคืนพื้นที่ โดยไม่มีการเข้ามาพูดคุยหรือแจ้งเตือนกับชาวบ้านอย่างเป็นทางการ อามีมะ ย้อนความด้วยน้ำตาว่า เธอมีพื้นที่ทำกินมาหลายสิบปี ทำนาปลูกข้าวและปลูกพืชอย่างอื่นเพื่อหาเลี้ยงครอบครัว 12 คนรายได้อยู่ที่ประมาณปีละ 30,000 บาท แต่ภายหลังการยึดพื้นที่ เธอไม่สามารถจินตนาการได้ว่า รายได้ที่เหลือจะเป็นเท่าไหร่ต่อปี แต่รู้ว่าลำบากลงทุกวัน “ลูกยังเรียนอยู่ […]